Ciclolomo
Cycloloma atriplicifolium
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Nom en français : Cycloloma à feuilles d'arroche.
Descripcioun :Planto de l'an, forço raro au nostre, que trachis dins la sablo e li duno. La ciclolomo èi proun ramificado emé uno cambo en zigue-zague cuberto de péu en aragno. Li fueio, poupouso, dounon d'èr à-n-aquéli de l'armòu-fèr. Li flour soun en espigo e caduno caup 5 tepalo emé d'alo sóudado que vènon vióuleto.
Usanço :La ciclolomo nous vèn d'Americo de l'uba. Lis indian Zuni (fotò) e Hopi (Pople Pueblò dóu Nouvèu-Messique) acampon li grano e emé la farino, mesclado à la de gros-blad, n'en fan de bouiaco e de sucrarié cuecho à la vapour.
Port : Erbo
Taio : 20 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Cycloloma
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 4 mm
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Si
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Sablo
- Ribiero
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Óurigino Americo-Nord
Ref. sc. : Cycloloma atriplicifolium (Spreng.) Coult., 1894
Agufié(-roso)
Rosa dumalis
Rosaceae
Àutri noum : Agoulencié, Agrufié, Agoulancié, Grato-quiéu, Tapo-cuou.
Nom en français : Églantier commun.
Descripcioun :Aquel agufié, Rosa dumalis, trachis dins li relarg mountagnous e roucaious. Douno d'èr à Rosa canina, mai èi bèn mens coumun. Èi mai rabasset, emé de fueio souvènt verdalo e de flour pus acoulourido, roso vivo. La diferènci founso èi de vèire dóu coustat de l'ourifice calicinau qu'èi mai grand (>1/4 de la larjour, vèire la fotò). Aquel agufié-roso, presenta aqui èi Rosa dumalis s.s. (sènso glando sus lou pecou, dènt di fueioun coumpausado e sènso péu souto li fueio).
Usanço :Tóuti lis agufié fan de fru (grato-cuou, agoulènço...), riche en vitamino C e anti-enflamatiéu, que soun bon à manja, majamen en counfituro.
Port : Aubret
Taio : 1 à 2 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rosa
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 30 à 50 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Roucaio
- Espinas
- Tepiero seco
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Rosa dumalis Bechst., 1810